Hoa Hướng Dương

Sunday, May 29, 2005

Hoa vàng mấy độ



TTCN - Ngày đầu tiên lên nhận công tác ở Tây nguyên, khi bắt đầu qua đèo Măng Giang, tôi đã bất ngờ khi lần đầu thấy sắc dã quì.

Màu vàng mênh mang trải dài từ Kontum, Pleiku đến Buôn Ma Thuột, kéo về Đắc Nông qua Bù Đăng, Bù Đốp...

Con đường 14 lên xuống đồi dốc, ngồi trên xe nhìn hai bên đường dã quì chập chùng sóng lượn ngỡ như mình đang trôi đi giữa hai dòng sông hoa. Từ buổi ấy, hoa đã là tiếng nói thì thầm trong tôi về một tình yêu gắn bó với đất này.

Dã quì - hay còn được gọi là cúc quì, quì vàng - vốn không có mùi hương nồng nàn hay đài các sang trọng, trong khi tôi mới bước ra khỏi Huế với những khu vườn thầm kín mùi hoa trái. Người Huế coi hương hoa là tâm hồn, là nỗi lòng của cây cỏ, và mỗi loài hoa đều có cách bày tỏ cái đắm sâu riêng biệt bằng hương thơm. Thế nhưng ngay lần gặp gỡ đầu tiên, cái sắc vàng tinh khôi rạo rực của dã quì đã hoàn toàn làm chủ tâm hồn tôi, không cần đến mùi hương như bao loài hoa khác.

Nơi tôi ở là một ngôi nhà nhỏ nằm trên đồi, chỉ cần mở cửa sổ ra là thấy hoa vàng bát ngát. Và chỉ trong những đêm sâu, tôi mới khám phá mùi hương hoa lẫn trong mùi cây cỏ đất đai của núi rừng, như cất giấu một nỗi niềm cổ thi đơn độc với những u uẩn thầm lặng mà con người chưa hề biết đến.

Mùa hoa bắt đầu từ cuối tháng mười một rồi kéo dài đến tháng giêng, hai. Thời gian này đất trời Tây nguyên khô ráo. Chính cái giai đoạn, thời khắc dư thừa nắng gió đã góp phần cho hoa kia có cơ hội bộc lộ hết cái màu vàng nồng nhiệt mãn khai của nó. Hoa pơlang đỏ chói lọi tựa màu hoa gạo đất Bắc, còn dã quì chẳng thấy ở miền xuôi có loài hoa nào vàng rực rỡ như thế.

Sống gần hoa nhiều năm nên hiểu cái giá trị nồng thắm của nó đã thuộc hoàn toàn về thế giới hoang dại, cổ sơ và giấu trong mình cái chất đồng nội ven đường. Có người vì quá yêu mến vội ngắt hoa về chưng ở trong phòng; những khi ấy dã quì bỗng lạc lõng vô cùng, khác chi đưa nàng sơn nữ về giữa chốn thị thành xa lạ. Đất trời càng mênh mông dài rộng thì cái chất hoang sơ, sơn cước mới đem đến những vẻ đẹp bất ngờ.

Có lần nhẩn nha đi chơi núi Hàm Rồng ở Gia Lai, ôi chao cả ngọn núi rực thắm một màu vàng trùng trùng của dã quì, ngỡ như ai thả một rừng bươm bướm đầy cả không gian. Người bạn cùng đi hốt nhiên thảng thốt, đứng ngây người rồi lẩm nhẩm mấy câu thơ cũ Rằng xưa có gã từ quan/Lên non tìm động hoa vàng ngủ say...(1) Còn tôi lại chợt nhớ một mùa thu trong thi ca Vàng rơi, vàng rơi thu mênh mông...(2). Có lẽ không có nơi nào trên đất nước nhiều hoa quì vàng như vậy, hoa từ trên núi trút xuống ngỡ như lá mùa thu.

Gần 20 năm sau tôi mới có dịp trở lại Tây nguyên, mới đầu mùa nên dã quì chỉ lắc rắc vàng rơi, buộc tôi phải nấn ná ở lại để đợi để chờ: Dã quì em hẹn tôi về thắp lửa/Cháy ngập ngừng thương nhớ phía không tôi. Câu thơ viết một thời tuổi trẻ vậy mà khi gặp lại mùa hoa sao vẫn thật nhiều bối rối. Tôi hiểu rằng niềm xúc động của buổi đầu gặp gỡ vẫn tinh khôi trong trái tim mình...

HỒ SĨ BÌNH

____________________

(1) Thơ Phạm Thiên Thư
(2) Thơ Bích Khê